Avrupa Türklerinin Çılgın Yılları…

Avrupa Türklerinin 60 yıllık göç tarihinin 40 yılında bizzat aktif ve etkin olan birisiyim. Dün akşam yeni kitap çalışması için arşivi karıştırdım. Karşıma, 2011 yılında Ankara’da Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı YTB’de organize edilen etkinliğimizde çekilen bir fotoğraf çıktı. Fotoğraf, o yıllarda Ankara’da aktif olan bir Hollandalı Türk siyasetçinin pozuydu. Hemen kendisine gönderdim. Ancak o kare, beni ister istemez, bir anda Avrupa Türklerinin o çılgın sayılabilecek yıllarına götürdü. Gelin, sizinle o çılgın yıllarda neler yapıldığına kısaca bir göz atalım ve sonra da hakikaten o yılların Avrupa Türklerinin çılgın yılları olup olmadığına siz karar verin. Yıl 2006, yer İstanbul Sirkeci. “Avrupalı Türkler ve Türkiye – Avrupa Birliği Entegrasyonu Uluslararası Konferansı” organize edilmiş. Açılış Konuşmasını Avrupalı Türk Demokratlar Birliği UETD Genel Başkanı Dr. Fevzi Cebe yapıyor. Konferansın çerçeve konuşmasını, Yurtdışı Türklerden de sorumlu Devlet Bakanı Prof. Mehmet Aydın yaparken, İsveç’ten Sven Hort, Almanya’dan Dr. Sabine Mannitz, Belçika’dan Johan Wets, Hollanda’dan Maurice Crul, Danimarka’dan Peter Seeberg, İstanbul’dan Yusuf Adıgüzel, Talip Küçükcan, Nuri Tınaz, Cengiz Özdemir, Diyarbakır’dan İlhan Kaya, Almanya’dan Ali Kılışarslan, Ahmet Külahçı gibi isimler bildiri sunuyorlar. Yıl 2006, yer Belçika Avrupa Parlamentosu. “Euro-Turks and Turkey-EU Relations” adlı kitap tanıtım programı gerçekleştirilmiş. Programın açılış konuşmasını yine Avrupalı Türk Demokratlar Birliği UETD Genel Başkanı Dr. Fevzi Cebe yapıyor. Ankara SETA’dan Talip Küçükcan “Avrupa Türklerinin Türkiye AB ilişkilerindeki rolu araştırması sonuçları”nı açıklıyor. Rapor sonuçları hakkında Avrupa Parlamentosu Milletvekili Joost Lagendijk bir konuşma yapıyor. Kitap tanıtım toplantısı katılımcılarla soru cevap halinde devam ediyor. Yıl 2007, yer Hollanda Amsterdam. Hollanda’nın farklı kentlerinde yıl boyu “Hollanda 2007 Mevlana Yılı Etkinlikleri” programı icra edilmiş. 18 ayrı etkinlik arasında; Ömer Tuğrul İnançer ile Mesnevi Okumaları, Mesnevi’nin Hollandacaya tercümesi, Mevlana Pulu Basımı, Mevlana Sufi Takvimi Yayını, Sami Savni Özer Konseri, Mevlana ve Hoşgörü Yürüyüşü, Televizyon Belgeseli, ZARA ve Halil Necipoğlu Konseri etkinlikleri yer aldı. Yıl 2009, yer Kosova Prizren. “Kosova Siyaset Okulu Projesi” gerçekleştirildi. Prizren’in Şar Dağlarında yoğun kar yağışı altında Kosova Demokratik Türk Partisi, UETD Hollanda ve Türkevi ortaklaşa “Kosova Siyaset Okulu Projesi”nin ilk bölümü uygulanırken, program Orhan Lopar’ın açılış konuşması ve Kosova Çevre ve Düzenleme Bakanı Mahir Yağcılar’ın konuşması, Prof. Şaban Çalış, Prof, Musa Taşdelen, Prof. Önder Kutlu ve Erhan Türbedar’ın sunumlarıyla devam etti. Projenin ikinci bölümü, Kosova’dan bir grup gençle Amsterdam’da yapıldı. Yıl 2011, yer Ankara YTB Konferans Salonu. “Umuda Yolculuğun 50. Yılında Göç Türkler: Göç ve Adiyet Çalıştayı” organize edildi. UETD Hollanda ve Avrasya Ekonomik İlişkiler Derneği’nin organize ettiği etkinlik, EkoAvrasya Başkanı Hikmet Eren, UETD Hollanda Başkanı Veyis Güngör ve T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler Başkanı Kemal Yurtnaç’ın açılış konuşmalarıyla başladı. Protokol konuşmaları ise, MHP Milletvekili Dr. Sinan Oğan, Ak Parti Milletvekili Cem Zorlu ve CHP Milletvekili Bülent Kuşoğlu tarafından yapıldı. Kürşad Zorlu, Cemal Tosun, Talip Küçükcan, M. Murat Erdoğan, Can Ünver ve Ronald Lucardie bildiri sundular. Yıl 2012, yer Hollanda ve Türkiye. “Hollanda-Türkiye Diplomatik İlişkilerinin 400. Yılı Etkinlikleri” çerçevesinde, UETD Hollanda ve paydaş kuruluşlarla yıl boyu, Hollanda ve Türkiye’de 33 ayrı etkinlik icra edildi. Bu etkinlikler arasında; Lahey’de TÜRKSOY Resim Sergisi, Leiden Üniversitesi’nde Konya Kriterleri programı, Konya Selçuk Üniversitesi’nde Uluslararası Konya Kriterleri Sempozyumu, Ankara’da Eski Dostlar Sergisi, Hollanda’da Ahilik Sempozyumları, Lale Belgeseli, Osmanlı Gecesi gibi etkinlikler yer aldı. Evet, değerli dostlarım, dün akşam arşivde karşılastığım bir fotoğraf karesinin bana hatırlattıklarını başlıklar halinde kısaca sizlere takdim etmeye gayret ettim. Tabii ki, bu etkinliklerin uzun uzun anlatıldığı 1299 sayfalık bir kitabın da olduğunu ifade etmek durumundayım. Bu arada, Amsterdam Yağlı Güreş Şampiyonlukları, Türkçe Süreli Yayınlar Sempozyumları, Amsterdam Tartışmaları, Avrasya Sivil Toplum Buluşmaları, Türkevi Yayınları, Kalkınma İşbirliği ve diğer projelere hiç değinmedim. Bu hatırlamalardan sonra, Avrupa Türklerinin o yıllarda çılgın olup olmadığına artık siz karar verin. Veyis Güngör 14 Temmuz 2025